Pronacja to inaczej rotacja wewnętrzna, która może dotyczyć stóp albo przedramion. W tym artykule wytłumaczymy, czym jest pronacja stóp, jak rozpoznawać jej rodzaje i co robić, gdy pronacja jest niedostateczna lub nadmierna.
Rodzaje pronacji
Pronacja to rotacja stopy w stawie skokowym, która odbywa się podczas przenoszenia ciężaru ciała z tylnej na przednią część stopy. Jest to całkowicie naturalny mechanizm, zapewniający stopie odpowiednią amortyzację i dostosowanie do powierzchni gruntu, po którym stąpamy.
Ze względu na stopień pronacji stopy dzieli się na trzy grupy:
- stopa neutralna – sklepienie stopy znajduje się na właściwej wysokości, stopa amortyzuje prawidłowo,
- stopa pronująca – sklepienie stopy jest obniżone, ciężar ciała podczas ruchu opiera się na wewnętrznej części stopy (tzw. nadmierna pronacja lub rotacja wewnętrzna),
- stopa suponująca – sklepienie stopy jest podwyższone, a ciężar ciała w większej mierze naciska na zewnętrzną krawędź stopy (tzw. rotacja zewnętrzna).
Jeśli chodzi o stopy z pronacją neutralną, w ruchu ulegają one naturalnej amortyzacji takiej, jaka ma miejsce, gdy chodzimy albo biegamy na boso, w butach minimalistycznych lub innym obuwiu pozbawionym amortyzacji. Mechanika stóp odbywa się wówczas w sposób płynny i bezwysiłkowy.
Dlaczego warto wiedzieć, czy jest się pronatorem czy supinatorem?
Jeśli pronujemy lub supinujemy, ciężar ciała nierównomiernie rozkłada się na podeszwach stóp, co może powodować bóle kostek i kolan, a także przyczyniać się do kontuzji. Te ostatnie zagrażają w szczególności supinatorom, którzy mogą mieć trudności ze stabilizowaniem stóp podczas chodzenia czy biegu.
Jak sprawdzić stopień pronacji stóp?
Pronację stóp określa fizjoterapeuta, który za pomocą specjalnych urządzeń (plantografu – odcisk stopy tuszem na papierze; albo podobaroskopu – badanie komputerowe) analizuje ułożenie stóp podczas chodzenia i stania. Wynik testu wskazuje stopień pronacji stóp i, w razie konieczności, pozwala na dopasowanie odpowiednich wkładek ortopedycznych.
W niektórych nowoczesnych sklepach sportowych można skorzystać z bieżni, zaopatrzonej w kamery, które sprawdzą tendencje ruchu stóp podczas biegu. Miejmy jednak ograniczone zaufanie do porad sprzedawców, gdyż chcąc zawalczyć o swoją prowizję, mogą zachęcać nas do zakupu butów do biegania o specjalnym profilu dla pronatorów.
Oczywiście, dobrze jest wiedzieć przed zakupem obuwia sportowego, czy czasem takie specjalne buty nie będą dla nas właściwe, ale najpierw zweryfikujmy diagnozę sprzedawcy z testami i opinią specjalisty. Pamiętajmy też, że jeśli biegamy naturalnie, nie musimy przejmować się stopniem pronacji. Buty minimalistyczne, używane podczas treningów tzw. barefoot running, przeznaczone są zarówno dla stóp pronujących, jak i suponujących czy pronujących neutralnie.
Jest jeszcze jeden sposób na sprawdzenie stopnia pronacji, lecz z niego również nie powinniśmy wyciągać ostatecznych wniosków. To samodzielne wykonanie odcisku stopy na papierze (pomalowaną lub mokrą stopę odciskamy na kartce). Jeśli odbije się cała powierzchnia stopy (odcisk stopy płaskiej), może to wskazywać na rotację wewnętrzną. Jeśli natomiast odbiją się jedynie palce, pięta i cienka linia łącząca je po zewnętrznej stronie stopy, możemy mieć do czynienia z rotacją zewnętrzną (supinacją).
W razie niepewności, pamiętajmy, że istnieją specjalne poradnie, w których możemy poddać się komputerowym testom. Dzięki takiej wizycie otrzymamy informacje na temat przyczyn nadmiernej lub niedostatecznej pronacji oraz uzyskać niezbędną pomoc w skorygowaniu wady.
Dodaj komentarz